Դյույմեր (մատնաչափեր) փոխարկում

Հապավում/Նշան:

դյույմ

" (կրկնակի շտրիխ)

(Օրինակ՝ վեց դյույմը կարելի արտահայտել որպես  6 դյույմ կամ՝ 6"):

Միավոր:

Երկարություն

Wordwide use:

Հիմնականում օգտագործվում է Միացյալ Նահանգներում, Կանադայում և Մեծ Բրիտանիայում:

Definition:

1959թ.-ից սկսած՝ դյույմը սահմանվել է և միջազգայնորեն ընդունվել՝ հավասար 25,4մմ (միլիմետրի):

Origin:

Դյույմը /մատնաչափը/ որպես չափման միավոր օգտագործվում է Մեծ Բրիտանիայում՝ սկսած առնվազն յոթերորդ դարից, իսկ 1066թ. սահմանվեց որպես ծայրը ծայրին շարված երեք չորացրած գարու հատիկի երկարություն (այդ սահմանումը պահպանվեց մի քանի դար):

12-րդ դարում շոտլանդական դյույմը (մատնաչափը) սահմանվեց՝ հավասար միջին մարդու բութ մատի եղունգի ներքին մասի լայնությանը: Չափման նման միավորներ գոյություն ունեին շատ տարբեր վայրերում, որոնք հիմա ժամանակակից Եվրոպան են կազմում, և որտեղ պորտուգալերենում, ֆրանսերենում, իտալերենում, իսպաներենում և շատ այլ լեզուներում մատնաչափ /դյույմ – inch/ բառը նույնն է բութ մատը նշելու համար:

Դյույմի անգլերեն անվանումը՝ «inch»-ը, ածանցյալ է լատինական uncial-ից, որը նշանակում է մեկ տասներկուերորդ մաս (դյույմը ավանդաբար ֆուտի /ոտնաչափի /foot/ 1/12 մասն է):

Նույնիսկ քսաներորդ դարում աշխարհով մեկ դյույմի տարբեր սահմանումներ էին դեռևս կիրառվում, սակայն դրանք իրարից տարբերվում էին ավելի քիչ, քան՝ 0.001%-ով: 1930թ.-ին Բրիտանական ստանդարտների ինստիտուտն ընդունեց դյույմը ճիշտ՝ 25.4մմ, իսկ Ամերիկյան ստանդարտների ասոցիացիան  նույնն արեց 1933թ/-ին, և առաջին երկիրը, որն օրինականորեն ընդունեց այդ սահմանումը, Կանադան էր (1951թ.):

1959թ.-ին Միացյալ Նահանգները և Բրիտանական համագործակցության երկրները համաձայնագիր ստորագրեցին՝ համաձայնելով  ստանդարտացված 25.4մմ սահմանման հետ:

Common references:

Միացյալ Նահանգների 25 ցենտանոց մետաղադրամը մոտավորապես մեկ դյույմ տրամագիծ ունի:

Լիովին հասուն մարդու ակնագունդը մոտ մեկ դյույմ տրամագիծ ունի:

Usage context:

Հիմնականում օգտագործվում է Միացյալ Նահանգներում, Կանադայում և Մեծ Բրիտանիայում: